Chiều tối ngày 2 tháng 4 năm 2025 giờ Mỹ, tương ứng sáng sớm ngày 3 tháng 4 giờ Việt Nam, thị trường tài chính toàn cầu đối mặt với một cú sốc nghiêm trọng. Chỉ trong vài ngày, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế quan lên hàng loạt quốc gia: 10% với Anh, 20% với EU, 46% với Việt Nam, và cao hơn nữa với một số nước Đông Nam Á. Trung Quốc chịu mức thuế dự kiến lên đến 60% cho một số mặt hàng. Hậu quả tức thì là không thể xem nhẹ: chỉ số FTSE 100 của Anh giảm 7% trong ngày tồi tệ nhất kể từ đại dịch, Dow Jones mất gần 1.000 điểm, còn tại Việt Nam, VN-Index lao dốc 6,7% trong một phiên – mức giảm lớn nhất kể từ năm 2020, khiến vốn hóa thị trường bốc hơi hơn 19 tỷ USD. Đối với nhiều nhà đầu tư, đây không chỉ là con số trên bảng điện tử, mà là tài sản tích lũy bao năm đang tan biến.
Sự hỗn loạn này không phải ngẫu nhiên. Nó là một phần trong tham vọng lớn hơn của Trump nhằm tái định hình trật tự kinh tế toàn cầu – hệ thống mà Mỹ xây dựng trong gần một thế kỷ qua. Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích chính sách của Trump, tác động lên thị trường – đặc biệt là TTCK Việt Nam – và những gì nhà đầu tư cần làm để bảo vệ tài sản trong giai đoạn bất ổn này.
Thuế quan: Công cụ đàm phán hay mối đe dọa lâu dài?
Scott Bessent, Bộ trưởng Tài chính mới của Trump và từng là một nhà quản lý quỹ đầu cơ nổi tiếng với phi vụ "phá sập Ngân hàng Anh" cùng với George Soros, khẳng định: “Chính sách thuế quan đã bắt đầu quá trình tái định hướng quan hệ kinh tế quốc tế.” Cụm từ “bắt đầu” cho thấy đây không phải điểm kết thúc, mà là bước đầu của một chiến lược dài hạn. Theo Bessent và Stephen Miran, cố vấn kinh tế hàng đầu của Trump, mục tiêu là đưa Mỹ thoát khỏi tình trạng suy giảm công nghiệp hóa – khi ngành sản xuất chỉ còn chiếm 10% GDP so với 28% vào những năm 1950. Họ xem đây là vấn đề an ninh quốc gia: nếu xung đột xảy ra, chẳng hạn Trung Quốc tấn công Đài Loan, năng lực sản xuất hạn chế sẽ khiến Mỹ bất lợi nghiêm trọng.
Trump không ngần ngại áp thuế lên cả đồng minh, với lập luận: “Họ lấy việc làm và tài sản của chúng ta, bất kể bạn hay thù.” Ông cho rằng hệ thống thương mại toàn cầu hiện tại đã gây thiệt hại cho người dân Mỹ, và để thay đổi, ông chấp nhận tạo ra hỗn loạn như một đòn bẩy đàm phán. Tuy nhiên, cái giá của chiến lược này đang được trả bằng tài sản của hàng triệu nhà đầu tư trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Thị trường toàn cầu: Biến động không thể tránh khỏi
Phản ứng của thị trường là minh chứng rõ ràng cho mức độ nghiêm trọng. Anh đáp trả bằng thuế 15% lên hàng Mỹ, EU cân nhắc mức 25%, còn Việt Nam đối mặt với nguy cơ mất hàng tỷ đô la từ các ngành xuất khẩu chủ lực do thuế 46%. Giá hàng hóa toàn cầu tăng mạnh: một dự đoán trên mạng xã hội cho rằng Nintendo Switch 2 có thể lên đến 600 USD do chi phí nhập khẩu từ Nhật Bản và Trung Quốc tăng cao. Lạm phát đang trở thành mối lo lớn khi hàng hóa vào Mỹ đắt đỏ hơn, buộc Fed có thể tăng lãi suất, đẩy lợi suất trái phiếu lên nhưng gây áp lực lớn lên cổ phiếu, đặc biệt là các công ty phụ thuộc chuỗi cung ứng toàn cầu như Apple hay Nvidia.
TTCK Việt Nam: Tâm điểm của cơn bão
Tại Việt Nam, tác động của thuế quan Trump là đặc biệt nghiêm trọng vì Mỹ chiếm gần 30% kim ngạch xuất khẩu – động lực chính của nền kinh tế. Khi mức thuế 46% được công bố, VN-Index đã phản ứng ngay lập tức với mức giảm 6,7% trong phiên ngày 3/4, xóa sổ hơn 19 tỷ USD vốn hóa. Các cổ phiếu xuất khẩu chịu tổn thất nặng nề: Minh Phú (MPC) mất 14,5%, Vĩnh Hoàn (VHC) giảm 6,85%, Dệt may Thành Công (TCM) và May Sông Hồng (MSH) cũng lao dốc không phanh. Ngành thủy sản, vốn đã gánh thuế chống bán phá giá, nay đối mặt với tổng mức thuế nhập khẩu lên đến 74,6% vào Mỹ – một đòn giáng chí mạng.
Dù vậy, vẫn còn tia hy vọng. Việt Nam đang đàm phán với Mỹ, với tín hiệu tích cực từ cuộc trao đổi giữa Trump và Tổng Bí thư Tô Lâm, đề xuất giảm thuế nhập khẩu hàng Mỹ xuống 0% để đổi lấy sự nhượng bộ. Nếu thành công, một số ngành như dệt may và giày dép có thể phục hồi phần nào. Tuy nhiên, thực tế hiện tại là tâm lý thị trường vẫn cực kỳ bất ổn. Mỗi tin tức tiêu cực từ đàm phán có thể đẩy VN-Index xuống sâu hơn, và nhà đầu tư cần sẵn sàng cho kịch bản xấu nhất.
Toàn cầu hóa: Hấp hối hay chuyển mình?
Thủ tướng Anh Keir Starmer gần đây nhận định: “Toàn cầu hóa đã kết thúc.” Đây không phải lời báo tử cho giao thương quốc tế, mà là cảnh báo rằng mô hình toàn cầu hóa cũ – với thương mại tự do vô điều kiện, nơi mọi quốc gia cùng chơi theo một luật chung và chuỗi cung ứng trải dài khắp quả địa cầu – đã không còn hiệu quả. Ông nhấn mạnh: “Nó đã thất bại với hàng triệu người lao động,” phản ánh sự bất mãn ở các vùng công nghiệp bị bỏ rơi, từ Anh đến Mỹ – nơi đưa Trump trở lại Nhà Trắng năm 2024. Thương mại toàn cầu sẽ không biến mất, nhưng đang chuyển sang các khối kinh tế riêng biệt, các liên minh chọn lọc, và chủ nghĩa bảo hộ gia tăng. Với nhà đầu tư Việt Nam, điều này đặt ra câu hỏi cấp bách: tài sản của bạn sẽ được bảo vệ thế nào trong bối cảnh mới?
Góc nhìn đầu tư: Hành động trong bất ổn
Thị trường hiện tại đang ở giai đoạn cực kỳ biến động, và không ai có thể đoán chắc diễn biến tiếp theo. Với TTCK Việt Nam, cổ phiếu xuất khẩu như MPC, VHC, TCM hay MSH có thể tiếp tục chịu áp lực nếu đàm phán với Mỹ không đạt kết quả. Dưới đây là một số lựa chọn cần cân nhắc:
- Vàng: Trong bối cảnh bất ổn, vàng vẫn là tài sản trú ẩn an toàn. Giá vàng tăng 5% trong tuần qua là tín hiệu đáng chú ý.
- Cổ phiếu nội địa Việt Nam: Các công ty tập trung vào thị trường nội địa như Mobile World (MWG), Vietcombank (VCB) hay BIDV (BID) ít chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thuế quan, có thể là điểm tựa trong ngắn hạn.
- Cổ phiếu sản xuất Mỹ: Nếu kế hoạch MAGA thành công, các công ty như Caterpillar hay General Motors có thể hưởng lợi, nhưng đây là lựa chọn dài hạn cần theo dõi thêm.
- Tiền mặt: Giữ một phần danh mục ở dạng tiền mặt để bảo toàn vốn và chờ cơ hội khi thị trường ổn định hơn.
Đây không phải lúc để hành động vội vàng. Thuế quan hiện tại có thể chỉ là bước đầu trong kế hoạch của Trump, hướng tới một “Hiệp định Mar-a-Lago” mà chúng ta sẽ phân tích ở các bài sau. Điều quan trọng là bảo vệ tài sản trước khi tìm kiếm cơ hội.
Kết luận: Thời khắc thử thách
Trump đang đặt cược lớn vào một trật tự kinh tế mới, nhưng cái giá của ván cờ này là sự mất mát của hàng triệu nhà đầu tư, từ Wall Street đến Việt Nam. Với TTCK Việt Nam, cú sốc thuế quan là hồi chuông cảnh báo về sự phụ thuộc quá lớn vào xuất khẩu. Đây là khởi đầu của một giai đoạn bất ổn kéo dài, đòi hỏi sự tỉnh táo và kiên nhẫn. Câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào để bảo toàn tài sản khi mọi thứ vẫn còn mịt mù? Hãy theo dõi bài tiếp theo để hiểu rõ hơn về sự chuyển đổi của toàn cầu hóa và cách điều chỉnh chiến lược đầu tư.
---
Bản báo cáo này cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình thị trường chứng khoán và các chiến lược đầu tư dựa trên phân tích kỹ thuật và nhận định của các chuyên gia, giúp nhà đầu tư có thêm thông tin để đưa ra quyết định đầu tư một cách thông minh. Nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng và tham khảo thêm thông tin từ các nguồn tin cậy trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Để biết thông tin chi tiết hơn, bạn có thể liên hệ Hedgen qua các kênh liên lạc sẵn có.
